س: نوشتن آيات قرآنى و يا اسماء اللّه بدون طهارت جائز است يا نه؟
ج: آيات قرآنى كه بر روى تخته سياه نوشته مىشود و بعدا پاك مىگردد و معمولا گردها و خاكريزههايى هنگام نوشتن روى زمين ريخته مىشود جائز است بدون وضو به آن ها(گردها) دست برسد؟
جواب: حرام نيست.
س: نوارهايى كه قرآن روى آنها ضبط شده است از نظر وجوب احترام، لمس آن بدون وضو حكم خط قرآن را دارد؟
جواب: همه احكام خط قرآن را ندارد ولى هتك آن جائز نيست.
س: بعضى افراد از خواندن قرآن به اين عذر كه ما غلط مىخوانيم خوددارى مىكنند آيا به خاطر غلط بودن قرائت بايد آن را ترك كرد؟
جواب: اگر غلط بخواند و كوشش داشته باشد كه كلمات را صحيح بخواند غلط خواندن اشتباهى حرام نيست.
س: بر اذان و قرآن ضبط صوت كه از بلندگو يا راديو پخش مىشود احكام خاصّ خود نظير اكتفاء به اذان پخش شده يا وجوب سجده هرگاه آيه سجده پخش شد جريان دارد يا نه؟
جواب: در مفروض سؤال، اذان را رجاء بگويد و بنابر احتياط واجب خصوصا اگر گوش بدهد سجده هم بجا آورد.
س: رد و بدل كردن قرآن با كفار و اهل كتاب كه به منظور خواندن و مطالعه و بررسى روى آيات آن صورت مىگيرد آيا جائز است؟
جواب: اگر كافر واقعا مىخواهد از آن استفاده كند و قصد اهانت ندارد مانعى ندارد.
س: آيا جائز است براى شخص جنب گفتن«بسم اللّه الرحمن الرحيم» يا خير؟ چون قاعدتا اين آيه شريفه هم از چهار سورهاى محسوب مىشود كه سجده واجبه دارند؟
جواب: اگر به قصد سورههاى سجده نگويد اشكال ندارد.
س: راجع به مسائلى كه در مناطق زلزله زده مورد احتياج مىباشد نظر مبارك را بيان فرماييد. ادام اللّه تأييداتكم. (جمعى از طلاب حوزه علميه قم)
1- در صورت نبودن آب، تكليف نسبت به غسل ميّت چيست؟
ج- اگر تأخير غسل تا زمان تهيه آب مستلزم اهانت بر ميّت باشد، بايد با تيمّم دفن شود، و بنابر احتياط واجب، عوض هر غسل، تيمّم جداگانه داده شود و يك تيمّم هم به نيّت مجموع اغسال داده شود؛ يا اين كه در يكى از تيمّمهاى سهگانه قصد ما فى الذّمة شود.
2- در صورت كثرت اموات و عدم امكان غسل از جهت اضطرار و ضيق وقت، چه بايد كرد؟
ج- حكم اول را دارد.
3- در صورت عدم امكان غسل با سدر و كافور چه بايد كرد؟
ج- در فرض مسأله بايد هر سه غسل با آب خالص داده شود.
4- در صورت نبودن محرم و مماثل براى غسل تكليف چيست؟
ج- غسل و تيمّم هر دو ساقط است.
5- در صورتى كه اجزاء به نحوى بودند كه معلوم نيست واجب الغسل هستند يا نه تكليف چيست؟
ج- در صورت عدم امكان تشخيص و تحقّق چنين فرضى، غسل واجب نيست.
6- در صورتى كه بعضى از اعضاى رئيسه بدن مفقود شده باشد، تعجيل در تجهيز با شرايط موجود لازم است يا نه؟
ج- هر چه از اجزاى بدن موجود است بايد به احكام آن عمل شود.
7- اگر معلوم نباشد كه عضوى مربوط به زن است يا مرد تكليف چيست؟
ج- اگر مشتمل بر استخوان باشد بنابر احتياط و در صورت امكان هر سه غسل را از روى لباس يك بار مرد انجام بدهد، و يك بار هم زن.
س: در صورتى كه آب نبود و مواضع تيمّم نيز از بين رفته باشد تكليف چيست؟
جواب: اگر تأخير غسل تا زمان تهيه آب مستلزم اهانت بر ميّت باشد بايد بدون غسل و تيمّم دفن شود.
س: اگر بخشى از بدن كه قابل تشخيص نيست پيدا شود جهت انجام مراسم وظيفه چيست؟
جواب: بيشتر از قدر متيقّن واجب نيست مثلا اگر نمىتوانند تشخيص بدهند كه مشتمل بر استخوان است يا خير، غسل واجب نيست و اگر نمىتوانند تشخيص بدهند كه مشتمل بر استخوان سينه است يا خير، نماز واجب نيست.
س: در صورت عدم امكان تطهير بدن جهت تيمّم چه بايد كرد؟
جواب: با همان حال، تيمّم داده شود و در صورت امكان اگر عين نجاست موجود است، ازاله شود.
كفن ميّت:
س: در صورتى كه پارچه براى كفن پيدا نشود تكليف چيست؟
جواب: تكليف تكفين ساقط است.
س: در صورتى كه پارچه باشد ولى مجهول المالك است كفن با آن چه صورتى دارد؟
جواب: جائز نيست بلى در صورت يأس از پيدا شدن مالك آن، مجاز هستند كه آن را به عنوان صدقه به يك فرد مستحقّ تمليك نمايند؛ و اگر آن فرد خواست تبرّعا جهت كفن واگذار نمايد.
س: اگر مثلا 100 جنازه داشتيم و كفن به اندازه 20 جنازه داشتيم. به كفن ناقص امّا براى همه اكتفا كنيم؟ يا كفن كامل براى 20 جنازه بايد باشد؟
جواب: اگر كفن از تركه آن ها نباشد اختيار با مالك كفن است و اگر براى مطلق آن ها ارسال شده و افرادى كه متصدى دفن جنائز هستند متمكن از فهميدن منظور ارسالكننده نيستند بنابر احتياط تقسيط نمايند.
س: آيا تكفين ميّت با كفن هايى كه آيات قرآن و اسم جلاله و اسامى انبياء(ص) و معصومين (ع) بر آن ها نوشته شده جايز است يا نه؟
جواب: در هر جاى كفن كه در معرض آلوده شدن و موجب هتك حرمت نيست علاوه بر جواز اگر به رجاء مطلوبيّت نوشته شود ثواب هم دارد.
منبع: برگرفته شده از کتاب نجفآبادى، حسين على منتظرى، رساله استفتاءات(منتظرى)، 3 جلد، قم - ايران، اول، ه ق